પૂર્વછાયો
વાલમજી વૃત્તપુરીમાં, રહ્યા કરી મન પ્યાર । નિત્ય નવી લીલા કરે, સંસાર તારણહાર ।।૧।।
એક સમે કોઇ દિવસે, ગયા ગામથી બહાર । ૧કલિકલ્પના તરુ નીચે, સભા કરી બેઠા સાર ।।૨।।
સંત હરિજન સર્વે ત્યાં, બેઠા થઇ મન સ્થિર । એક ચિત્તે જોઇ રહ્યા છે, કરીને અંતરે ધીર ।।૩।।
ચંદ્રમાને ચકોર નિરખે, તન્મય થઇ નિરધાર । એજ પ્રમાણે ભક્તજનો, થઇ રહ્યા તદાકાર ।।૪।।
ચોપાઇ
ગામ લસુંદ્રાના પાટીદાર, ત્યાંહાં આવ્યા છે તે જણ ચાર । પ્રીતે આવ્યા પ્રભુજીની પાસ, ચરણસરોજ જુવે છે તાસ ।।૫।।
રણછોડ જીવણ પ્રભુદાસ, ઇચ્છાભાઇ એ નામ પ્રકાશ । ઉભા સન્મુખ થઇ સ્થિર, એકાગ્રચિત્તે ગોમતીતીર ।।૬।।
એમ જોઇ રહ્યા ઘણીવાર, પછે બોલ્યા કરીને વિચાર । હે દયાનિધિ હે મહારાજ, અમારી સુણો વિનતિ આજ ।।૭।।
તવ ચરણ જોતાં મહારાજ, મહાપ્રભુ જણાઓછો આજ । ઉપર સામું જોતાં સુખસાજ, મનુષ્ય જેવા દિસો છો આજ ।।૮।।
ઘણી સભાયો દેખીછે સહી, પણ આ રીતની જોઇ નહી । સભા સર્વે થઇ એકચિત્તે, તમને જુવે પૂરણપ્રીતે ।।૯।।
આવું જોયું નથી એકે સ્થાન, સાચું કૈયે છૈયે ભગવાન । માટે કૃપા કરી સમઝાવો, દૃઢ નિશ્ચે અમને કરાવો ।।૧૦।।
ત્યારે બોલ્યા શ્રીજીમહારાજ, સુણો ભક્તજનો તમે આજ । મહાવૈરાટ બ્રહ્માદિદેવ, તેણે આ ચરણમાટે તો એવ ।।૧૧।।
અમ ચરણ પૃથ્વીપર આવે, એને અર્થે સ્તુતિ કરી ભાવે । તેનાં વર્ષ ૧પંચાશત વળી, સવા પોર દિન ચડ્યો મળી ।।૧૨।।
ત્યાં સુધી કરી સ્તુતિ અમારી, અમ ચરણવિષે ચિત્તધારી । ત્યારે આ ચરણ આવ્યાંછે આંહી, ગમે તેમ સમઝો તમે સહી ।।૧૩।।
અક્ષરથી સદ્ગુરૂ રૂપ, સવિતા પ્રગટ્યો છું અનૂપ । આંહી સર્વે બેઠા છે જે સંત, ૨સુરમુખી કંજ છે મહંત ।।૧૪।।
તેમાટે સામું જોઇ રહ્યાછે, મારેવિષે એ લીન થયા છે । પુરૂષોત્તમપણું વિખ્યાત, ઘણીવાર સુધી કરી એ વાત ।।૧૫।।
એવું સુણી પાટીદાર ચ્યાર, સ્થિર થઇ ગયા તેણીવાર । ત્યારે સંશય મનનો ગયો, શ્રીજીમહારાજનો નિશ્ચે થયો ।।૧૬।।
વળી એકસમે મહારાજા, ઉગમણે બંગલે બિરાજા । ગામ કણભાના ઝવેરભાઇ, શ્રીહરિને પુછે સુખદાઇ ।।૧૭।।
બોલ્યા કર જોડી શીષ નામી, સુણો અલબેલા અંતર્યામી । ભગવાનની મૂર્તિ અનૂપ, તેનું ધામમાં કેવું છે રૂપ ।।૧૮।।
ત્યારે મહારાજ બોલ્યા ભાઇ, નથી શોધવા જાવું તે ક્યાંઇ । અક્ષરમાં મૂરતિ છે જેહ, આ પ્રત્યક્ષ અમે છૈયે તેહ ।।૧૯।।
એજ મૂરતિ તેમાં બિરાજે, વર્તમાનકાળે આંહિ રાજે । પછે બોલ્યા છે ઝવેરદાસ, એ મૂર્તિ દેખાડો અવિનાશ ।।૨૦।।
અક્ષરધામમાં તે દેખાડો, કૃપા કરી સંતોષ પમાડો । એવું સુણીને સુંદર શ્યામે, સમાધિ કરાવી તેહ ઠામે ।।૨૧।।
નિજધામમાં પોતાનું રૂપ, બતાવ્યું છે પ્રત્યક્ષ અનૂપ । તે મૂર્તિમાં કોટિ કોટિ મુક્ત, અનંત ઐશ્વર્ય શક્તિ યુક્ત ।।૨૨।।
કરાવ્યાં છે એવાં દર્શન, મનાવ્યું નિજ ભક્તનું મન । સર્વોપરિ તેને નિશ્ચે કરાવ્યો, નિજ રૂપમાં સ્નેહ ધરાવ્યો ।।૨૩।।
એમ અકળરૂપ અજીત, કરે અદ્ભુત ચરિત્ર નિત । ઘણા દિવસ વડતાલે રહ્યા, પછે દુર્ગપુરવિષે ગયા ।।૨૪।।
દાદાખાચરતણું જે ઠામ, તેમાં જઇ કર્યો છે મુકામ । તેના બીજા દિવસ મોઝાર, ધોલેરેથી આવ્યા સમાચાર ।।૨૫।।
પુંજાજી નામે જે દરબાર, આવ્યા શ્રીહરિ પાસે તેવાર । પ્રતિષ્ઠા કરાવ્યાતણું કામ, શ્રીહરિને કહ્યું અભિરામ ।।૨૬।।
પુંજાજી આવ્યા તેડવા કાજ, એમ જાણી ગયા મહારાજ । સંત હરિજન લઇ સંગે, ચાલ્યા પંુજાજી સાથે ઉમંગે ।।૨૭।।
ધોલેરે પધાર્યા મુક્તસાથ, મંદિરમાં ગયા નરનાથ । પછે વિપ્રને બોલાવ્યા પાસ, શુભ મુહૂર્ત પૂછ્યું અવિનાશ ।।૨૮।।
વૈશાખ સુદી તેરશ દિન, નક્કી મુહૂર્ત કીધું અભિન । શાસ્ત્ર વેદની વિધિ પ્રમાણે, રૂડો હોમ કરાવ્યો તેટાણે ।।૨૯।।
રાધિકા સહિત તતખેવ, સ્થાપ્યા મદનમોહન દેવ । તેને જોડે પોતાનું સ્વરૂપ, પધરાવ્યું છે આપે અનૂપ ।।૩૦।।
વાગે વાજીંત્ર નાનાપ્રકાર, થઇ રહ્યો જયજયકાર । પૂજા કરી આરતી ઉતારી, નારાયણમુનિએ મન ધારી ।।૩૧।।
પોતાનું તેજ ધારણ કીધું, મૂર્તિઓને વિષે સ્થાપી દીધું । પછે કરાવ્યું બ્રહ્મભોજન, દક્ષિણાઓ દીધી છે જીવન ।।૩૨।।
તેને બીજે દિવસે સવાર, નૃસિંહજયંતિ આવી સાર । તેનો ઉત્સવ કીધો ઉમંગે, બીજે દિને જમ્યા રૂડે રંગે ।।૩૩।।
એમ લીલા કરીને દયાળ, દુર્ગપુરે ગયા તતકાળ । ત્યારપછે જીરણગઢથી, ઝીણાભાઇ આવ્યા દ્રઢ મનથી ।।૩૪।।
તાકીદે આવ્યા તેડવા એહ, પ્રતિષ્ઠા કરવાની છે જેહ । તેની સંગાથે સુંદરછેલો, જીર્ણગઢે ગયા અલબેલો ।।૩૫।।
મંદિરે જઇ કર્યો મુકામ, બ્રાહ્મણને બોલાવ્યા તે ઠામ । કર્યો મુહૂર્તનો નિરધાર, ૧રાધમાસ કૃષ્ણ દ્વિતીયા સાર ।।૩૬।।
કર્યા રાધારમણ સ્થાપન, પૂર્વ મંદિરમાં તે પાવન । મધ્યના મંદિર વિષે જ્યાંય, દ્વારિકાધીશ સ્થાપ્યા છે ત્યાંય ।।૩૭।।
ડાબા પડખે જે તતખેવ, સ્થાપ્યા સિદ્ધેશ્વર મહાદેવ । પોતાનું તેજ દેવમાં ધર્યું, એમ પ્રતિષ્ઠાનું કામ કર્યું ।।૩૮।।
આરતી પૂજા દેવની કરી, પૂર્ણાહુતિ કીધી ભાવ ભરી । લાખો વિપ્રને પ્રેમે જમાડ્યા, દક્ષિણા આપી મોદ પમાડ્યા ।।૩૯।।
પછે પધાર્યા ધારીને ઉર, પ્રાણપતિ ગયા દુર્ગપુર । હવે ગઢપુરે દુઃખહારી, રહ્યા સેવકના સુખકારી ।।૪૦।।
ગોપીનાથનું રૂડું મંદિર, તે કરાવે છે શ્યામ સુંદિર । થોડા માસમાં થયું તૈયાર, પોતે કરાવ્યું છે નિરધાર ।।૪૧।।
પ્રતિષ્ઠા મુહૂર્ત પુછી લીધું, શુભ કામ તે ચાલતું કીધું । અતિ ઉત્તમ મંડપ સાર, વેદિકાકુંડ કર્યો તે ઠાર ।।૪૨।।
લાખો બ્રાહ્મણો ત્યાં બોલાવ્યા, પ્રતિષ્ઠાના કામે તે સ્થાપિયા । ઘૃત હોમીને હોમ કરાવ્યો, વેદવિધિવત મન ભાવ્યો ।।૪૩।।
પછે દ્વાદશીનો જે ૨વાસર, શુભ મુહૂર્ત વિષે સત્વર । મધ્યભાગનું મંદિર જ્યાંય, ગોપીનાથ પધરાવ્યા ત્યાંય ।।૪૪।।
દક્ષિણ બાજુ મંદિર સોય, પોતાની મૂર્તિ સ્થાપી ત્યાં જોય । વામ બાજુમાં સુંદર સ્થાન, રૂડું મંદિર શોભાયમાન ।।૪૫।।
તેમાં ધર્મભક્તિ વાસુદેવ, પ્રેમે પધરાવ્યા તતખેવ । બીજું પૂર્વ દિશે જે મંદિર, તેતો શોભે છે અતિ સુંદિર ।।૪૬।।
તેમાં રેવતી ને બલદેવ, પોતે સૂર્ય પધરાવ્યા એવ । એવી રીતેથી કર્યું સ્થાપન, આરતી સહિત કર્યું પૂજન ।।૪૭।।
અલૌકિક પોતાનું જે તેજ, મૂર્તિઓમાં ધર્યું છે એજ । મધુરાં વાગેછે ત્યાં વાજીંત્ર, થયો આનંદનો એક તંત્ર ।।૪૮।।
દેવ ગાંધર્વ ગણ સહિત, આવ્યા આકાશમાં કરી હીત । વાગે દુંદુભિ નાનાપ્રકાર, બોલે મુખે જયજયકાર ।।૪૯।।
ગઢપુરની લીલા નિરખી, વારે વારે વખાણે છે હરખી । વળી પુષ્પની વૃષ્ટિ કરે છે, સેવા કરવા ઇચ્છા ધરે છે ।।૫૦।।
કરે ગર્જના વિપ્ર ગંભીર, વેદ મંત્ર ભણે મતિધીર । પછી પૂર્ણાહુતી કરી ત્યાંય, અતિ મુદ થયો મનમાંય ।।૫૧।।
વિપ્રને કરાવ્યાં છે ભોજન, આપી દક્ષિણા કર્યા પ્રસન્ન । દેશાંતરના લાખો હરિજન, તે આવ્યા છે કરવા દર્શન ।।૫૨।।
તેમને કરાવ્યાં ભોજન પાન, તૃપ્ત કરીને દીધાં છે માન । ઉત્તમ રાજાનો મનોરથ, પૂર્ણ કર્યો મહોત્સવ અરથ ।।૫૩।।
ઇતિ શ્રીમદેકાંતિકધર્મપ્રવર્તક શ્રીસહજાનંદસ્વામી શિષ્યભૂમાનંદમુનિ વિરચિતે શ્રી ઘનશ્યામલીલામૃતસાગરે ઉત્તરાર્ધે આચાર્યશ્રી અયોધ્યાપ્રસાદજી રામશરણજી સંવાદે શ્રીહરિયે જાુનાગઢમાં ને ગઢપુરમાં દેવની પ્રતિષ્ઠા કરી એ નામે ચોરાશીમો તરંગઃ ।।૮૪।।