પૂર્વછાયો
શ્રદ્ધા સહિત આ સાંભળો, રામશરણજી સાર । જીરણગઢે પ્રભુ આવ્યા, પોતે જગદાધાર ।।૧।।
તેમાં કેટલા દ્વેશી હશે, જુનાગઢમાં જેહ । સ્વામિનારાયણ આવ્યા છે, તે જાણી ગયા છે તેહ ।।૨।।
શેર સરવેને બગાડશે, કરી નવા તે પ્રપંચ । માટે શેરમાં આવે નહીં, એવો કરવો આપણે સંચ ।।૩।।
પછે ગયા નવાબ પાસે, દેવા અવળી મત્ય । રાય સુણો અરજ અમારી, વિનંતિ કરીયે સત્ય ।।૪।।
સહજાનંદજી આવ્યા છે, અમે જાણ્યું એ આજ । શહેરમાં તે આવશે તો, કરશે વિપરીત કાજ ।।૫।।
ચોપાઈ
કદી શહેરમાં આવશે એહ, નવા-જાુની કરી દેશે તેહ । કાઠી કોળી લોક છે તે સંગ, તેથી કરશે શેરનો ભંગ ।।૬।।
ઘડીમાં લુંટી લેશે એ શેર, દુઃખ થાશે તમને એ પેર । એવાં વચન સુણી નવાબ, વિચારીને આપ્યો છે જવાબ ।।૭।।
ફકીરે દીયા હમકું રાજ, ફકીર લેગા ઓ અચ્છા કાજ । ઉસકા કરના નહીં રોકાણ, ઓ તો ખુદા હે દેખો પ્રમાણ ।।૮।।
એવું સુણીને અસુર જન, માનભંગ થયા તેહ મન । વિલાં થૈ ગયાં તેનાં વદન, જંખવાણા પડી ગયાં તન ।।૯।।
કાંઈ ચાલ્યો નહીં ત્યાં ઉપાય, તેથી અંતરમાં દાઝ થાય । હવે શ્રીહરિ ત્યાંથી તે વાર, પોતે પધાર્યા શેર મોઝાર ।।૧૦।।
વાગે વાજિંત્ર નાના પ્રકાર, મહોત્સવ થાય છે તે વાર । પધાર્યા રંગરેલ સહિત, લોકે વધાવ્યા ધારીને હિત ।।૧૧।।
શેર ચૌટા ને પોળ બઝાર, જોવા મળ્યા ઘણા નરનાર । શેર બજારના સહુ જન, કરે આતુર થઈ દર્શન ।।૧૨।।
રૂપના નિધિને જોયા જ્યાંય, સર્વે લોક મોહ્યા મનમાંય । નરનારીનાં ચિત્ત ખેંચાય, મન વૃતિ દોડી દોડી જાય ।।૧૩।।
મળ્યા લોક હજારો હજાર, તેમાં સખીયો આવી છે ચાર । પરસ્પર કરે છે ત્યાં વાત, દિસે પ્રગટ પ્રભુ વિખ્યાત ।।૧૪।।
હતો આગળ સતયુગ જ્યાંય, સૃષ્ટિ પવિત્ર હતી ભૂમાંય । કોઈ નજરે ન જોતા વારુ, ચોરી છીનાળી માટીને દારુ ।।૧૫।।
કોઈ ઠેકાણે રેતા અસુર, ઝાઝું જોર નતું તે જરુર । ત્યારે આ મૂરતિમાંથી સાર, થતા શ્રીહરિના અવતાર ।।૧૬।।
કરે અસુર પાપીનો નાશ, કર શસ્ત્ર ગ્રહીને પ્રકાશ । પણ અંતર શત્રુ છે જેહ, શસ્ત્રથી નવ છેદાયા તેહ ।।૧૭।।
ત્યારે અવતાર થાય લીન, આ મૂર્તિમાં મળે છે અભિન્ન । મારું મન એવું કે છે આંય, તરત બીજી બોલી ઉઠી ત્યાંય ।।૧૮।।
હે બેન તું શું બોલે છે આ માન, કોઈ નથી આ મૂર્તિ સમાન । ત્રેતાયુગમાં એટલું થાય, થોડો ચાલે છે અધર્મ અન્યાય ।।૧૯।।
થોડા થોડા હતા પાપીજન, તેને મારવા ધારીને મન । થયા પ્રગટ ત્યાં અવતાર, આ મૂર્તિમાંથી તે નિરધાર ।।૨૦।।
કરે પાપીઓનું ઉચ્છેદન, પાછા થાય આ રૂપમાં લીન । તોયે અરિ અંતરના જેહ, તેને જીતી શક્યા નહિ તેહ ।।૨૧।।
ત્યારે ત્રીજી સખી વદે વાણ, તમે બેનો સુણી લ્યો પ્રમાણ । દ્વાપરમાં થયો અર્ધો અધર્મ, ઘણા ખરા તે કરે છે કુકર્મ ।।૨૨।।
આ સ્વરૂપ વિષેથી જે સાર, વળી પ્રગટે છે અવતાર । તેમણે પણ કર્યું એ કામ, દૈતને માર્યા છે ઠામોઠામ ।।૨૩।।
કામ ક્રોધાદિને વળી લોભ, તેનો કરાવ્યો નૈ ક્યાંય થોભ । તે પણ તેમજ થયા લીન, આ પ્રભુજીના રૂપમાં દીન ।।૨૪।।
ચોથી ચતુરા બોલી વચન, દીન થઈ તે પ્રેમ મગન । તમે કહ્યા તે તો અવતાર, સુણો સાવધાનથી આ વાર ।।૨૫।।
આવો કળિયુગ છે કઠોર, કામાદિકને રેવાનો ઠોર । તેને જીતવા દેવ મુરાર, અવતારી પ્રગટ્યા આ વાર ।।૨૬।।
અક્ષરાધિપતિ સ્વયં આપ, પુરૂષોત્તમજી છે અમાપ । છુપાવ્યો નિજ પ્રૌઢ પ્રતાપ, કોટિ જન્મના ટાળવા તાપ ।।૨૭।।
સાધુરૂપે થયા સુખકાર, અંતર શત્રુનો કરવા વિદાર । લક્ષાવધિ મનુષ્યનાં મન, કર્યાં નિર્મળ સુખ સદન ।।૨૮।।
કોટિ કોટિના તોડાવ્યા બંધ, દુઃખ કાપી સંસારસંબંધ । કોણ કરે બીજો આવું કામ, જુવો વિચારી મન તમામ ।।૨૯।।
ઘોર કળિયુગ કામ ક્રોધ, તેને જીતી લીધા અવિરોધ । એ તો અવતારથી ન થાય, અવતારીથી જીતી શકાય ।।૩૦।।
એમ વાત જ્યાં કરે છે બાઈ, ચારે સખીને સમાધિ થઈ । પડી પૃથ્વી ઉપર તે ઠાર, સહુ આશ્ચર્ય પામ્યા અપાર ।।૩૧।।
ચાલ્યા જાય છે શ્રીમહારાજ, શેર જોતા થકા સુખસાજ । હાલમાં છે મંદિર જે સ્થાન, ત્યાં ગયા પ્રગટ ભગવાન ।।૩૨।।
જાંબુડાનોછે ત્યાં મોટો વૃક્ષ, તેને હેઠે પધાર્યા પ્રત્યક્ષ । ઢોલીયે બિરાજ્યા મુક્તરાય, ભારે મોટી કરી છે સભાય ।।૩૩।।
સુણો રામશરણ સદમતિ, ચારે બાઇઓની શું થૈ ગતિ । ઓલ્યા અસુર આવ્યા છે ત્યાંય, ચારે સ્ત્રીયો છે સમાધિમાંય ।।૩૪।।
તેને દેખી વિચારે અભાગ, આવ્યો છે ભલો આ સમે લાગ । દોડતા ગયા નવાબ પાસ, સર્વે વાત કરીછે પ્રકાશ ।।૩૫।।
નોતા માનતા તમે રાજન, પણ જાુવો વિચારીને મન । ચાર બાઇઓ પડી છે ધરણ, માર્ગવચ્ચે પામીછે મરણ ।।૩૬।।
સ્વામિનારાયણે જાદુ કર્યું, ચારે બાઇનું આયુષ્ય હર્યું । તે માટે આપ પધારો આજ, જાુવો કેવું બન્યું છે ત્યાં કાજ ।।૩૭।।
એવું સુણીને ઉઠ્યા નવાબ, ઉભા રહ્યા ન દેવા જવાબ । ચાલ્યા તેહને સાથે ચતુર, સ્ત્રીયો પાસે આવ્યા છે જરૂર ।।૩૮।।
આવીને જોયું છે ત્યાં સમક્ષ, વાત સુણીતી તેવી પ્રત્યક્ષ । કરે નવાબ મન વિચાર, શું કારણ છે ભાઈ આઠાર ।।૩૯।।
બાયું માણે અક્ષરનું સુખ, બીજા જાણે પડ્યું બહુ દુઃખ । ત્યાં તો બાયું જાગી તતખેવ, ઉભી થૈને જોવા લાગી એવ ।।૪૦।।
હવે ક્યાં પધાર્યા મહારાજ, થયાં અમારાં તો રૂડાં કાજ । પુછ્યું રાજાએ બાયુને ત્યાંય, તમને શું થયું હતું આંય ।।૪૧।।
ત્યારે બાયુંયે કહ્યું તે વાર, સર્વે વાત કરીને વિસ્તાર । સુણીને પામ્યા આશ્ચર્ય મન, ચાલ્યા ત્યાંથી નવાબ રાજન ।।૪૨।।
ઓલ્યા અસુરને લઇ સંગ, જાય શ્રીહરિ પાસે ઉમંગ । જોયા દૂરથી પ્રાણજીવન, કૃપાનાથે દીધાં દરશન ।।૪૩।।
પેગમ્બર થૈને આપ્યાં દરશન, રાય નવાબ થયા પ્રસન્ન । થયો નિશ્ચેય મન મોઝાર, અસુરોને આપ્યો છે ધિક્કાર ।।૪૪।।
થયા છે તેહ સરવે દીન, મમત્વી છે બુધ્ધિના તે હીન । ગયા નવાબ તો નિજ સ્થાન, એવી લીલા કરે ભગવાન ।।૪૫।।
હવે શ્રીહરિ સહજાનંદ, નિજસેવકના સુખકંદ । સંત હરિજન સંગે શ્યામ, સભામાં બિરાજ્યા છે તે ઠામ ।।૪૬।।
ઇતિ શ્રીમદેકાંતિકધર્મપ્રવર્તક શ્રીસહજાનંદસ્વામી શિષ્યભૂમાનંદમુનિ વિરચિતે શ્રી નશ્યામલીલામૃતસાગરે ઉત્તરાર્ધે આચાર્યશ્રી અયોધ્યાપ્રસાદજી રામશરણજી સંવાદે શ્રીહરિએ જીરણગઢમાં લીલા કરી એ નામે એકાવનમો તરંગઃ ।।૫૧।।